Frans Schulte mede auteur Koninklijke Luchtmacht in Nieuw-Guinea

Frans Schulte mede auteur Koninklijke Luchtmacht in Nieuw-Guinea

Boek bevat ook nieuwe, niet ieder vertelde, feiten

Nieuw-Guinea is één van de vele uitzendingen van Nederland, maar deze wordt in het collectief geheugen van Nederlanders vaak vergeten. “Bij sommige is het lang het vergeten oorlogje geweest” , weet Frans Peter Schulte. Dat én de tijd die hij er door bracht, deed hem besluiten flink de schouders te zetten onder het boek de Koninklijke Luchtmacht in Nieuw-Guinea. Het ruim 250 pagina’s tellende boek is nu verkrijgbaar en geeft, naast een blik in de geschiedenis, ook inkijk in recent bekend geworden gegevens over de inmenging van de Russen.

Dat laatste is overigens een mooie bijkomstigheid, maar slechts één facet van het verhaal. Het boek is volgens Frans vooral een terugblik en ook prima geschikt voor, zoals hij dat noemt, de buitenwacht. Kortom: mensen die niet in dienst gezeten hebben en het jargon niet kennen, maar die wel interesse in het onderwerp hebben. Oorspronkelijk zou het document met de vijftig jarige mijlpaal van de uitzending uitkomen, maar dat bleek niet haalbaar. Al met al is er ruim tweeënhalf jaar aan gewerkt. “Waarvan een half jaar enorm intensief. Mijn vrouw dacht dat ik minder ging doen, maar dat werd juist meer…” , lacht Frans.

Ons
Volgens hem is het verhaal ook wel een beetje ‘voor ons én door ons.’ Met dat laatste doelt hij op het feit dat het boek belevingen en gebeurtenissen van Nieuwe-Guinea gangers bevat, maar dat het ook voor de collega’s is die in die situatie zaten. Een bijzondere tijd aan de andere kant van de wereld. Nadat het voormalige Nederlands-Indië afgestoten werd, hield Nederland er nog de ‘kolonie’ Nieuw-Guinea op na en daar werden militairen naartoe gezonden.

“Ik was verstokt vrijgezel en technisch officier, bovendien had ik ook nog enigszins verstand van het straalvliegtuig de Hunter. Ik gokte al dat ik mee mocht op deze uitzending” , lacht Frans. Daags nadat hij deze vermoedens met vrienden deelde, werd de uitzending ook officieel bevestigd. Vervolgens zat Frans als vierentwintig jarige ruim tweeënhalve maand aan boord van vliegdekschip de Karel Doorman onderweg naar het inzetsgebied.

Daar eenmaal aangekomen waren er geen ‘hogere heren ’ “Toen stond ik daar als jong mannetje als coördinator van de opbouw. Op dat soort momenten moet je vaker nadenken. Je hebt bijvoorbeeld geen uitwijkhavens als er iets misgaat en een vliegtuig op die ene landingsbaan moet landen, tjah de zee… “

Band
Het samen zoeken naar oplossingen en er de schouders onder zetten, vormt de basis voor de intense band die de Nieuwe-Guinea gangers met elkaar hebben. Zonder die tijd was het boek er bijvoorbeeld nooit geweest. “Je zit aan de andere kant van de wereld en hebt alleen maar je werk, je verantwoordelijkheid. Er zijn bijna geen sociale verplichtingen, je moet de klus samen klaren en dan ontstaat er een band met elkaar. Die band is er nog steeds!” Dat uit zich volgens Frans in de hoge opkomst tijdens reünies, maar ook in de wens het verhaal te vertellen.

De uitzending was voor hem slechts een korte periode in zijn militaire carrière waarin hij het tot generaal schopte, maar het is nog steeds een tijd die bij Frans een bijzonder plek heeft gekregen. “Veel jonge mannen waren toen wel eens op de trein naar een andere stad gestapt, maar met het vliegtuig naar de andere kant van de wereld is een heel ander verhaal.”

Vertrek
Maar er is meer: “Er was kameraadschap over de disciplines heen. In Nederland zien de lui van de vliegtuigen de mensen van de radarpost nooit. Daar was het heel anders, dat creëert begrip.” Tot slot speelt het plotselinge vertrek een grote rol: “Velen hadden het idee dat ze Papoa’s in de steek gelaten hadden, maar we waren daar simpelweg niet voor ontwikkelingshulp.” Volgens Frans is die laatste situatie uiteindelijk recht gezet. In het boek, waar ruim honderd mensen aan meewerkten en waar hij een groot deel van de (eind)redactie deed, wordt er dieper op ingegaan. Koninklijke Luchtmacht in Nieuw-Guinea is verkrijgbaar bij www.lanasta.com en diverse boekhandels.

Dit interview verscheen eerder in de Bode van 20 april.