Gerben van Es: “Ik doe het voor mijn collega’s”

GERBEN VAN ES

Militair diende in Afghanistan, Irak, Cyprus en reist voor defensie wereld rond

Oorlogen worden altijd groots besproken in het nieuws, maar de verhalen achter ‘de oorlog’ komen veel minder vaak aan bod. Voor zover er ‘de oorlog’ is, want voor iedere militair is zijn of haar uitzending anders. Door het gebied waar naartoe gegaan wordt, de situatie, de gebeurtenissen, maar vooral ook door de eigen persoonlijkheid en insteek. In deze serie belichten we iedere keer een veteraan en zijn verhaal.

Gerben van Es is zo’n persoon met een verhaal. Sterker nog: hij is een militair die de verhalen van collega’s vertelt. Dat doet hij niet met woorden, maar door middel van fotografie én videobeelden. Met dat laatste haalde hij het NOS journaal en zorgde hij ervoor dat zijn collega’s en hun missie even in het middelpunt van de belangstelling stonden. Zelf hoeft hij niet zo nodig in the picture te staan, maar hij wil wel graag het maximale uit zichzelf halen en geven voor zijn land.

Zijn vader zat vroeger bij defensie en vormde daarmee een voorbeeld voor hem, maar zijn motivatie om bij het leger te gaan? “Het zijn bekende woorden, avontuurlijk en iets voor mijn land doen”, lacht Gerben. Een woord is hij vergeten en dat is trots, wat diverse malen in het interview voorkomt.

Na diverse omzwervingen is hij sinds 2002 fotograaf voor defensie en bepaalt hij deels welke beelden er van het leger gemaakt worden. Gerben is zich tijdens het gesprek dan ook goed bewust van wat hij beter wel en beter niet kan zeggen. Zijn woorden worden zorgvuldig gewogen. Toch heeft hij bij het doen van zijn werk weinig restricties. “Ik heb best veel vrijheid. Ik maak de foto’s, ik selecteer ze, ik bewerk ze én ik stuur ze op.”

Onder de afbeeldingen veel verschillende facetten van defensie en bewust geen censuur. Het beeld dat dit wel gebeurd, levert hem soms frustraties op. “Burgerjournalisten bekritiseren het soms, ons werk is in vele ogen propaganda.” Waar de krijgsmacht de ambities en richting van de politiek volgt, heeft de pers volgens hem een eigen agenda. “Ik hoef niet te scoren, ik heb een vaste baan” , klinkt het stellig.

Vooroordelen
Gerben kan zich als fotograaf boos maken om de vooroordelen. “Ik wil binnen die kaders die er zijn zo mooi en volledig mogelijk mijn werk doen, met trots voor dat werk natuurlijk.” Zo is hij ook verantwoordelijk voor de befaamde beelden uit Kala Kala in Uruzgan, die vijf minuten lang het NOS journaal behelsden.

NOS
“Mensen denken vaak dat ik deze gelekt heb, maar ik heb ze met toestemming van defensie aan de NOS gegeven. Die zijn over de beelden met de defensietop gaan praten.” In detail kan en wil hij er niet over uitweiden, maar het videomateriaal heeft volgens hem een belangrijke bijdrage geleverd aan het beeld dat men van de Nederlandse militairen heeft. “Mede dankzij het filmpje hebben ze een gevechtsonderscheiding gekregen.”

Het videomateriaal belichtte ook de gevaren waar de militairen aan bloot stonden. Het nieuws van de doden was daarvoor natuurlijk in Nederland bekend, maar drong niet helemaal door. “Als niemand het ziet, herkennen ze het niet.” Uitnodigingen om over de beelden te komen praten in talkshows, sloeg hij af. “Maar ik ben wel trots een bijdrage te hebben geleverd aan de beeldvorming van deze missie. “
Motivatie
Zijn motivatie voor het werk is in altijd helder geweest: “Ik doe het voor mijn collega’s. De mannen en vrouwen die het zware werk doen. Daar ben ik ook super trots op.” De gedachte dat hij alleen plaatjes schiet, is onterecht. Als militair is hij ook getraind om gevechten aan te gaan, sterker nog: Gerben haalde ooit de befaamde rode baret en belandde tijdens zijn carrière een aantal keer in conflictsituaties. Bang is hij niet, maar opzoeken doet hij zeker niet: “Als je weet wat het is, zoek je het niet meer op. Als je nu zegt: we gaan weer een partijtje in een hinderlaag liggen en Taliban beschieten, liever niet!”

Gerben fotografeert ook buiten zijn dienst en dat werk is momenteel te zien in Les Vedettes onder de naam ‘Seized.’ De foto’s zijn vooral close-ups van objecten die aangetast zijn door de tand des tijds, welke hij tegenkomt tussen zijn werkzaamheden door. Een militair, met oog voor detail.

Laat een reactie achter